بِسْمِ اللهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِيمِ
Dini ve İLmi ARAştırmalar Merkezi

Komşunun komşusu, arkadaşın arkadaşı üzerindeki hakları nelerdir?

Ayet-i kerimede : "Allah'a ibadet edin ve O'na hiçbir şeyi eş tutmayın;
ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, akraba komşuya, yandaş komşuya, seferde yandaş arkadaşa, yolda kalmışa, misafire, sağ ellerinizin mülküne geçirmiş olduğu kimselere yani köle, memur ve ihsanda bulunun, son derece iyilik yapın.
Gerçekte Allah kendini beğenen ve daima böbürlenen kimseyi sevmez."
buyrulmaktadır.

Hadis-i şerifte:

H.67 "İyalinden yahud malından endişe etmesi sebebiyle bir kimsenin, evinin kapısını kendisinden kilitlediği komşusu, gerçek Mü'min değildir.
Eliyle, diliyle zulmetmesinden komşusu emin olmayan kimse, kâmil Mü'min değildir.

Komşunun hakkının ne olduğunu bilir misiniz?

1-Senden yardım dilerse kendisine yardım edersin.

2-Resmi işlerde işini sana havale ederse, işini koşturursun.

3-Ödünç isterse ödünç verirsin.

4-Fakir olursa, yardımla ziyaret edersin.

5-Hasta olursa, hal hatır sorarsın, Şifa dilersin. İcab ederse doktora götürürsün yahud doktoru kendisine getirirsin.

6-Kendisine hayrlı eş, hayrlı iş, ev, araba gibi nimetler nasib olursa, onu hayrlı olsun diye tebrik edersin.

7-Başına bir bela gelirse ta'ziye edersin.

8-Ölürse cenazesinin peşine gidersin.

9-Ondan izin almaksızın evinin havasını engelleyinceye kadar evin üzerinden binanı yükseltmezsin.

10-Ona bir kap ayırmaksızın çömleğinin kokusuyla onu rahatsız etmezsin.

11-Bir meyve aldığın zaman, kendisine de ondan hediye verirsin = ver.

12-Bunu yapmazsan, gizlide cebine yahud evine sokarsın; çocukların, aldığın meyveyle komşunun çocukları içerisine girip de onları öfkelendirmesin.

Komşuluk hakkının ne olduğunu bilir misiniz?

Nefsim Kudreti'yle yaşayan Zât'a andolsun; Allah'ın kendisine merhamet ettiği az kimseden başkası, komşunun hakkının neler olduğunu idrak edemez." buyrulmaktadır.

Binaenaleyh aldığı meyveyle, oyuncakla çocuklarını, komşu ve arkadaşının çocukları arasına salmazsın, bu sebeble onları üzmezsin, öfkelendirmezsin; aynı zamanda değerli kol saatini, telefonunu, oyuncaklarını göstermekle komşu ve arkadaşlarının hased damarını tahrik etmezsin.

Yine hadis-i şerifte:

H.68-"Şübhesiz Allah, siz insanların arasında ahlakınızı taksim etmiştir; aralarmızda rızkınızı taksim ettiği gibi. Elbette Allah Teala dünyayı, sevdiği kimselere de sevmediği kimselere de verir. Tevhidi ve Tevhidin gerektirdiği islam ve ihsanı kuşatan en kapsamlı manayla dini, sevdiği kimseden başkasına vermez. Binaenaleyh Allah Teâlâ kime dini verdi ise, hiç şübhesiz onu sevmiştir, demektir. Hayır, nefsim Kudreti'yle yaşayan Zât'a andolsun; kalbi ve dili Allah'ın emrine teslim oluncaya kadar bir kul gerçek Müslüman olmaz. Komşuları kendisine güvenip elinin ve dilinin zulmünden selâmet buluncaya kadar da gerçek iman etmiş olmaz. Bir kulun haramdan kazandığı, ondan harcadığı malda asla bereket olmaz; kendisinden malından verdiği sadaka asla kabul olmaz. Haramdan kazanıp geriye bıraktığı hiçbir mal yoktur ki, o mal kendisini daha fazla ateşe sürüklememiş olsun. Şübhesiz Allah Azze ve Celle, kötüyü kötüyle mahvetmez = silmez, ancak kötülüğü güzel = helal ve temizle mahveder = siler. Kir kiri mahvetmez = silmez."; diğer bir hadis-i şerifte:

H.69- "Arkadaşıyla düşüp kalkarak arkadaşlık yapan her arkadaş, gündüz bir saat olsa bile yaptığı arkadaşlıktan sorumludur." buyrulmaktadır. Binaenaleyh komşunun komşusu yahud arkadaşın arkadaşı üzerindeki hakları on iki haslettir:

1-Senden yardım dilerse kendisine yardım edersin.

2-Resmi işlerde işini sana havale ederse, işini koşturursun.

3-Ödünç isterse emin görmen şartıyla ödünç verirsin.

4-Fakir olursa, yardımla ziyaret edersin.

5-Hasta olursa, hal hatır sorarsın, şifa dilersin; icab ederse doktora götürürsün yahud doktoru kendisine getirirsin.

6-Kendisine hayrlı eş, hayrlı iş, ev, araba gibi nimetler nasib olursa, onu kıskanmaksızın: "Hayrlı olsun." diye tebrik edersin.

7-Başına bir bela gelirse, ta'ziye ve teselli edersin.

8-Ölürse cenazesinin peşine gidersin.

9-Komşundan izin almaksızın evinin havasını engelleyinceye kadar binanı yükseltmezsin.

10-Kendilerine bir pay ayırmaksızın çömleğinin kokusuyla komşu yahud arkadaşını rahatsız etmezsin.

11-Bir meyve aldığın zaman, kendilerine de ondan hediye verirsin. Kabul etmezse, gizliden hoşlukla cebine yahud evine hediyeni sokarsın.

12-Son derece saygı ve şefkatle kendisiyle düşüp kalktığın her Müslüman komşu ve arkadaşlarının ihtiyacını görmeye koşarsın.

H.70- "Kim Allah ve O'nun Rasulü'nün kendisini sevmesini severse, doğru söylesin, emaneti ehline ödesin, hiçbir süretle komşusuna eza cefa vermesin.";

H.71- "Kim insanların en şereflisi olmayı severse, günahları terk etsin ve emrlerinin gereğini yerine getirmekle Allah'tan korksun ve ma'siyeti işlemekten korunsun.

Kim insanların en kuvvetlisi olmayı severse, Allah'a tevekkül etsin, dayansın.

Kim insanların en zengini olmayı severse, kendinde bulunan güçten daha fazla, Allah'ın hazinesinde olan rızka güven bağlasın." ;

H.72- "Bir arkadaşının ayıblarını söylemek istediğin zaman, kendi ayıblarını hatırla.";

 

H.73- "Kardeşinin tutulmuş olduğu beladan sevinip açığa vurma. Aksi takdirde Allah onu esirger ve seni aynı bela ile yakalar.";

H.74-"Kim cehennemden yuvarlanıp cennete girmeyi severse, Allah'a ve ahiret gününe inandığı halde ölümü kendisine ulaşsın ve insanlardan kendi nefsine beklediği şeyle insanlara gelsin." diye hadis-i şeriflerde buyrulduğu üzere

Allah'a ve ahiret gününe inanan Mü'minin birinci vazifesi: Hiçbir şübheye sapmaksızın iman ve islamın gereğince Allah'a ve ahiret gününe kemâliyle inanıp bütün amaçlarını uhrevi saadete bağlaması, yapmış olduğu iyiliklerinin sevabını dilemesi; ilâhi azabına inanıp yaptığı fenalıklarının cezalarının kaldırılması için yalvarmasıdır.

Allah'a iman eden Mü'minin ikinci vazifesi: Kendini güzel ahlakla süslendirmesi; her hususta halktan bekleyip taleb ettiği şeylerin aynısını halka, özellikle komşu ve arkadaşına yapması ve cömerdlikle ikramda bulunmasıdır.

İslam büyüklerinin dedikleri üzere: Mahluk Allah'ın iyâli mesabesindedir; sen de o iyalden bir ferdsin;

Allah Teâlâ'dan ne gibi şeyleri taleb ediyorsan, diğer ifadeyle Allah Teâlâ’nın sana nasıl muamele etmesini diliyorsan, aynısını O'nun iyâline, özellikle Müslüman komşu ve ; arkadaşlarına yap ve

H.75- "Allah nezdinde arkadaşların en hayrlısı, arkadaşına en hayrlı; ve komşuların en hayrlısı da, komşusuna en hayrlı olandır." hadis-i şerifini unutma.